ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump’ın kabinesinde ya da kritik diğer pozisyonlarda görevlendireceği isimler Senato’da konuşmalarını yapmaya başladı. Kabine adaylarının konuşmalarında Trump’ın bazı görüşlerine muhalif olduklarını belirtmeleri hem şaşkınlığa hem de yeni soru işaretlerine yol açtı.
20 Ocak’ta ABD’nin başkanlık koltuğuna oturacak olan Donald Trump, seçim sürecinde ve sonrasında yaptığı açıklamalarla hem ülkesinde hem de dünyada tartışmalara neden olmuştu. Seçimin şokunun atlatılmasının ardından uzmanlar ABD dış politikasında hissedilir bir değişiklik olacağını ve Trump liderliğindeki ABD’nin eskisi kadar ciddiye alınmayacağını savunsa da, Senato önünde konuşma yapan Trump’ın muhtemel kabine adayları ülkeyi Obama dönemindeki gibi yöneteceklerinin sinyallerini vermeye başladı.
Yeni kabine adaylarının geleneksel olarak yaptığı Amerikan Senatosu önündeki konuşmalarında Donald Trump’ın bazı görüşlerine muhalif olduklarını belirtmeleri hem Amerikan toplumunda hem de uluslararası alanda şaşkınlıkla karşılandı.
Adayların konuşmalarında titiz, iyi hazırlanmış ve bağımsız görüntü vermeleri, Trump’ın kabinesinde ehil yöneticileri görevlendirmeyeceği algısını kırmış gibi görünürken, söz konusu isimlerin Trump’la çatışma yaşayabileceği tartışmalarını başlattı.
TRUMP VE KABİNE ADAYLARI FARKLI GÖRÜŞLERİ SAVUNUYOR
Perşembe günü senato önünde görüşlerini dile getiren ve ABD’nin yeni Savunma Bakanı olması beklenilen James Mattis, Trump’ın seçim süresince yaptığı açıklamaların aksine ABD’nin müttefiklerine eskisinden daha çok ihtiyacı olduğunu ve müttefiklerini askeri ve siyasi açıdan desteklemek zorunda olduklarını düşündüğünü belirtti.
Demokrat Parti senatörlerinin soru bombardımanına maruz kalan Mattis’in, Trump’ın görüşleri hakkında sorulan sorularda Trump’ı ve görüşlerini savunmaması dikkat çekti. Mattis, Trump’ın “NATO işlevini yitirdi, ona bel bağlamaktan vazgeçmeliyiz” şeklindeki açıklamalarını nasıl bulduğu ve kendisinin görevi ele aldıktan sonra nasıl hareket edeceği sorusuna “Sayın Trump’la konu hakkında önceden görüştüm, kendisi düşüncelerimi biliyor. Bu söyleneni büyük ve ağır sonuçlar doğuracak bir yanlış olarak görüyorum” cevabını verdi.
Mattis, Trump’ın “Rusya ile ilişkilerimizi iyileştirmeliyiz” şeklindeki açıklamalarının hatırlatılması üzerine de “Güzel bir düşünce, ancak realiteyi de göz ardı edemeyiz. Öncelikle Rusya’nın bundan beklentisini ve ne yapmak istediğini öğrenmeliyiz”diye konuştu.
James Mattis, Trump’ın çok tepki toplayan “DEAŞ’la daha etkin mücadele için acil durumlarda bu örgüte sempati duyanlar da öldürülmeli” şeklindeki sözleri için ise “Bu tarz eylemler ABD değerlerine sırtını dönmek demek olur. Aynı zamanda artıdan çok eksileri olacağını düşünüyorum” değerlendirmesini yaptı.
TRUMP VE MUHTEMEL CIA BAŞKANI RUSYA KONUSUNDA ANLAŞAMIYOR
CIA’in başına geçmesi beklenen Mike Pompeo da Senato’daki konuşmasında ilginç açıklamalar yaptı. Önceki demeçlerinde insanda boğulma hissi uyandıran ve işkence olarak kabul edilen “waterboarding” uygulamasını işkence olarak görmediğini belirten Pompeo, Senato’da CIA’in Amerikan yasa ve kurallarına tam anlamıyla uyması gerektiğini belirtti.
Pompeo, ABD’ye yönelik siber saldırılara ilişkin yöneltilen sorulara da Trump’ın bir çok kez “Rusya’nın konuyla ilgisi olmadığını düşünüyorum” demesine rağmen “Bence Moskova’yı olağan şüpheli. Suçluların ayak izlerini orada aramalıyız” cevabını verdi.
DIŞİŞLERİ ADAYI TRUMP’IN AÇIKLAMALARINA “TALİHSİZ” DEMİŞTİ
Dışişleri Bakanı olması beklenen MaxTillerson’unda Donald Trump’la arası yeni hükümette görev alacak diğer adaylarla karşılaştırıldığında pek farklı sayılmaz. Tillerson, Obama yönetiminin İran ile gerçekleştirdiği nükleer anlaşma konusunda Trump’la birbirine yakın sayılabilecek bir görüşü savunuyor. Trump anlaşmanın hayati bir yanlış olduğunu, bu anlaşmanın “ABD’nin büyük dostu” olan İsrail’e saygısızlık olduğunu söylerken, aynı konuda MaxTillerson da anlaşmanın yırtıp atılması yerine tümünün gözden geçirilmesi gerektiği kanaatinde olduğunu belirtmişti. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü ise bugün yaptığı açıklamada nükleer anlaşmanın tekrar müzakere edilemeyeceğini dile getirirken, Tillerson’u konu hakkındaki tutumu için temkinli olmaya ve konuyu yeni kabinede Savunma Bakanı olması beklenen General Mattis ile görüşmesini tavsiye etti.
Tillerson “radikal İslam” konusunda da Trump’la aynı görüşü savunurken – verdiği bir demeçte “DEAŞ’ın yanı sıra radikal İslam’ın el-Kaide, İhvan ve İran’daki bazı unsurlarıyla da savaşmalıyız” şeklinde konuşmuştu –bazı konularda Donald Trump’a muhalif olduğunu açıkça ortaya koydu. Geçtiğimiz günlerde senatonun sorularını cevaplayan MaxTillerson Senato’daki konuşmasında Donald Trump’ın aksine Rusya’nın Kırım’ı ilhakını eleştirmiş, Trump’ın Güney Kore, Suudi Arabistan ve Japonya’nın nükleer silahlanmasında sorun görmediği açıklamasını ise “talihsiz” olarak nitelemişti.
Kabine adaylarının görevi devraldıktan sonra nasıl bir yol izleyecekleri ve Trump’la olan görüş ayrılıklarının olası bir krize neden olup olmayacağı ise yeni soru işaretlerine neden oluyor.
Öte yandan adayların senatoda yapılacak oylamaları sorunsuz atlatmak için bu şekilde açıklamalar yaptıkları iddiaları da titiz Amerikan medyasında konuşulmaya başlandı.
