MEDYAGÜNDEM- Sözcü ile Hürriyet’teki zırcahil Mehmet Y. Yılmaz’a Star gazetesi yazarı İbrahim Kiras, “asabiyet”in bilimsel analizine girerek büyük bir ders vermiş.
Günümüz sosyal bilimcileri tarafından “ilk sosyolog” olarak kabul edilen İbn Haldun’la “asabiyet” kavramının köklerine inen Kiras, “Erdoğan’ın ırkçılık anlamında kullandığı ‘asabiyet’ kavramı İbn Haldun’un medeniyet (‘umran’) teorisinin temel kavramlarından biridir.” diyerek, Sözcü denilen cahil gazete ile Hürriyet yazarı Yılmaz’ın “TDK’nın sözlüğüne baktık asabiyet sinirlilik demektir” sığlığına başvuranlara şöyle ders vermiş:
**********************************************************************
Günümüzün sosyal bilimcileri tarafından “ilk sosyolog” diye selamlanan İbn Haldun 14. yüzyılda kaleme aldığı Mukaddime isimli meşhur eserinde “aynı toplumsal gruba aidiyetin insanlar arasında oluşturduğu bağlılık duygusundan” bahseder. Tunuslu düşünürün “asabiyet” olarak adlandırdığı bu duygu toplumsal dayanışmayı ortaya çıkararak yabancı topluluklara karşı savaşma gücü verir topluma.
Ancak aile bağına, soy ortaklığına yani kandaşlığa bağlı asabiyet kentli olmayan, ilkel seviyede bir ekonomik ve sosyal hayat sürdüren göçebe (“bedevi”) topluluklar için olumlu anlam taşır. Çünkü onları toplumsallaşmaya yöneltir. Ama şehirlileşmenin ve karmaşık ekonomik ilişkilerin ortaya çıktığı daha ileri bir sosyolojik aşamada Mukaddime yazarının “sebep asabiyeti” dediği, daha kuşatıcı bir aidiyet duygusunun devreye girmesi gerekir. Şehirlileşmiş toplulukların soy birliğine dayalı bir aidiyet duygusuyla ayakta durması mümkün değildir çünkü.
Yani göçebe kabilelerin sosyalleşmesi ve daha ileri bir sosyolojik aşamaya geçmeleri için önem taşıyan soy birliğine dayalı aidiyet duygusu, bugünkü terimlerle söyleyecek olursak “etnik milliyetçilik”, gelişmiş şehirli toplumlarda ise tam aksine zararlı ve yıkıcı etkilere yol açabilir.
İbn Haldun’un nesep asabiyeti ve sebep asabiyeti ayrımı, bağlamları farklı olmakla birlikte, Bediüzzüman Said Nursi’nin kullandığı “müspet milliyetçilik”, “menfi milliyetçilik” tabirlerini de akla getiriyor. İlki farklılıkları kucaklayan, birleştirici milliyetçilik. Diğeri ise tam aksine ayrıştırıcı milliyetçilik anlayışı.
Başbakan Erdoğan da daha önceki bazı konuşmalarında aynen bu kelimeleri kullanarak “müspet milliyetçilik-menfi milliyetçilik” ayrımı yapmıştı.
**********************************************************************************************
Kiras’ın yazısının tamamı BURADA
medyagundem.com
