17 Aralık’ta Halk Bankası’na saldıran Paralel Yapı, hedefe yeniden kamu bankalarını aldı. Yalan haberlerle Ziraat, Halk ve Vakıfbank’la ilgili algı operasyonu yapan paralellerin amacı, bankacılık krizi çıkarıp Türkiye’ye 2001’i tekrar yaşatmak.
17-25 Aralık darbe girişimiyle siyasi ve ekonomik kriz çıkarma hevesi kursağında kalan Paralel Yapı, bu kez kamu bankaları üzerinden yeni bir algı operasyonuna soyundu. Paralel İhanet Örgütü’nün medya ayağı, darbe girişiminin finansörü Bank Asya’daki çöküşü görmezden gelip kamu bankalarına çamur atmaya başladı. Amaç, yalan haberlerle bir bankacılık krizi çıkarıp, Türkiye’ye 2001’i tekrar yaşatmak.
YALAN HABER
Paralel medya iki gündür yaptığı yalan haberlerle kamu bankalarının batık kredilerinin zirve yaptığını yazıyor. Halbuki ne Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) verileri ne de yazdıkları Sayıştay raporu bunu doğruluyor. TBB verilerine göre, Halk Bankası (yüzde 3.81) ve Vakıfbank’ta (yüzde 4.01) batık kredi oranı sektör ortalamasıyla (yüzde 3) neredeyse başa baş. Ziraat Bankası’nda ise batık kredi oranı yüzde 1.98’le ortalamanın çok altında. Geçen yılın 9 ayında sektörde batık kredi tutarı yüzde 20 artarken, kredi hacmindeki genişlemeye paralel olarak Ziraat ve Vakıfbank’ta bu oran sadece yüzde 10 yükseldi. Yani bankalar bu konuda bir anlamda altın çağını bile yaşadı denebilir. Sayıştay’ın raporuna göre de 2013 döneminde 2012’ye göre batık kredi tutarı yüzde 25 artarken, oran yüzde 2.7 oldu. Söz konusu dönemde Ziraat Bankası’nda batık kredi oranı yüzde 2.2’ye inerken, takipteki krediler yüzde 17.4’le sektör ortalamasının altında arttı. Yine raporda Halkbank’ta takipteki kredilerin de yüzde 14.5 arttığına işaret ediliyor.
SATAMAMALARINA RAĞMEN…
Üstelik paralel medyanın gizlediği bir gerçek daha var. Kamu bankaları özel bankalar gibi batık kredilerini varlık yönetim şirketlerine satarak bilançolarını temizleyemiyor. Yani batık krediler için bilançoda karşılık ayrılmasına rağmen kamu bankaları kârda sektörün liderleri arasında. Bu çerçeveden bakıldığında, sadece son 1 yıl içerisinde Akbank 751 milyon, Garanti 140 milyon, İş Bankası 273 milyon, Yapı Kredi Bankası 447.3 milyon, Denizbank 514.2 milyon, Finansbank ise 1.2 milyar liralık takipteki kredi portföyünü varlık yönetim şirketlerine sattı. Bu kredilerin satılması ile bankalar karşılık ayırmaktan kurtuldu. Buna rağmen, söz konusu birçok bankada dahi batık oranı sektörün üzerinde.
YABANCILAR TEZGÂHA GELMEDİ
Son 1 haftadır uluslararası yatırım bankalarının övgü üzerine övgüler yağdırdığı kamu bankalarını yıpratmaya soyunan Paralel Yapı’nın tezgâhına yabancılar gelmedi. Citi, geçen hafta Halkbank’ı favori listesine aldı. İlk gün borsadan 2 milyon adetlik hisse aldı. Dün de BNP Paribas, Vakıfbank ve Halkbank’ı sundukları büyüme hikâyeleri nedeniyle en beğenilen şirketler arasına aldığını açıkladı.
HORTUM DÖNEMİ GERİDE KALDI
Paralel medya, Türkiye’yi 2001 öncesine döndürmek için elinden geleni yaparken, yeniden yapılandırma maliyetleri 22 milyar dolarla gayrisafi milli hasılanın yüzde 15’ine ulaşan kamu bankaları üzerinden tehlikeli bir oyun oynuyor. Bankacılık literatüründe olmayan ‘görev zararı’ deyimiyle bir dönem siyasilerin arpalığı haline gelen kamu bankaları Kasım 2000’de çıkarılan ve Mayıs 2001’de açıklanan Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı kapsamında yapılan reformlarla bugün sektörün en önemli oyuncuları haline geldi. 3 kamu bankası 2001’den bu yana toplam 58.4 milyar lira kâr elde etti. 2014 Eylül sonu itibarıyla Ziraat Bankası, Türk bankacılık sektörünün aktif, mevduat, kâr ve şube sıralamasında lider oyuncusu haline geldi. Halk ve Vakıfbank da birçok özel bankadan daha kârlı.
BANK ASYA’YI BÖYLE KAPATAMAZSINIZ
Paralel yapının methiyeler düzdüğü Bank Asya’da ise takipteki kredi oranı yüzde 17.75’e ulaşmış durumda. Batık kredi tutarı da bir yıl içinde yüzde 162 arttı.
ÖNCE İŞİ ÖĞRENİN!
Paralel medya haberde, “Türkiye Bankalar Birliği, kamu bankalarını takibe düşen kredileri, bankacılık sektöründeki artıştan iki kat daha hızlı büyüdüğü konusunda uyarıda bulundu” şeklinde bir ibareye yer veriyor. Fakat, Türkiye Bankalar Birliği’nin böyle bir uyarıda bulunma yetki ve sorumluluğu yok.
17 ARALIK’TA DA SALDIRMIŞLARDI
Paralel İhanet Örgütü, 17 Aralık’ta da Halkbank’ı hedef almıştı. Kuzey Irak petrolünün önemli bir parçası olan Halk Bank’a yüz milyonlarca dolarlık paranın yatırılacak olması ve Türkiye ile İran arasında Halk Bankası üzerinden 2012 yılında kurulan ticari köprüsünün, İran Pazarı’ndan yıllık 15 milyar dolar nemalanan uluslararası sermayeyi rahatsız etmesi nedeniyle hedef tahtasına oturtulmuştu.
(DİLEK GÜNGÖR/SABAH)
