Tüm şifreler 9 aylık bilançoda gizli… Bilançoya göre batık krediler 2.1 milyar TL. Öz kaynakları ise 2.2 milyar TL. Yani paralel yapıya yakınlığıyla bilinen Bank Asya sıfırı tüketmiş. AKŞAM’a konuşan bilanço uzmanları, “Bu durum başlı başına bir ‘ihtiyat’ gereğidir” diyor.
Hükümete yönelik 17-25 Aralık darbe girişimlerinin ardından zora düşen ve paralel yapıya yakınlığıyla bilinen Bank Asya’da şimdi de bilanço şaşkınlığı yaşanıyor…
Bank Asya Genel Müdürlük binasında yoğun çalışmalarını sürdüren TMSF müfettişlerinin incelemeleri dün sabah saatlerinde gelen ek müfettiş ekibinin de desteğiyle genişleyerek devam etti. Öte yandan mali şubedeki uzman polislerin de büyük bir titizlikle Bank Asya’daki hareketliliği incelediği öğrenildi. Kayıp evrak ve eksik belgeler üzerinde durulduğu belirtilirken, araştırmanın bir diğer ayağının ise bankanın 2 milyar liralık batık kredilerine yönelik olduğuna dikkat çekiliyor.
BATIK KREDİ ORANI %18’E FIRLADI
Bank Asya’nın haziran sonunda 1 milyar 561 milyon liralık takipteki (batık) kredileri, 2014 yılının üçüncü çeyrek dönemine ait mali tablolarında 2 milyar 113 milyon liraya çıktı. Batık kredilerde son bir yılda yüzde 161, 2014’ün 9 aylık döneminde ise yüzde 83 artış oldu. Buna göre bankacılık sektöründe yüzde 2.9 olan takipteki kredi oranı, Bank Asya’da yüzde 17.7’ye ulaştı.
ANALİSTLERİ BİLE ŞAŞIRTAN RAKAM
Tam da bu noktada, Bank Asya’ya ait 9 aylık mali tabloların satır aralarına bakılması gerekiyor. 9 aylık mali verilere göre Bank Asya’nın 2,1 milyar liralık batık kredisine karşılık özkaynakları ise 2.2 milyar TL seviyesinde. Özkaynaklardan, bu batık krediler çıktığında bankanın sadece 158 milyon TL’lik kaynağı kalıyor. AKŞAM’ın rakamları paylaştığı bilanço analistleri “Mümkün değil, bir kontrol etmemiz gerek” diyerek şaşkınlıklarını aktardılar.
KREDİLER KİMLERE PEŞKEŞ ÇEKİLDİ?
Ardından bilançodaki verilerin bu şekilde olduğunu görünce ise şu yorumda bulundular: “Bu bile bankaya müdahale edilmesine bir sebeptir. Banka resmen öz kaynaklarını ‘batık krediler’ yoluyla sıfırlamış durumda.” Bu noktada üzerine gidilen konunun özkaynağı sıfırlama uğruna batık kredilerin kimlere ve hangi şirketlere aktarıldığı konusu olduğuna dikkat çekiliyor. Bankada devam eden incelemenin de bu doğrultuda yürütüldüğü tahmin ediliyor.
SEKTÖRDE DURUM NE?
Bu arada diğer bankalardaki duruma gelince… Söz konusu takipteki kredilerin özkaynağa oranı sektör ortalaması olarak aşağı yukarı 6 kat ‘özkaynak lehine… Örneğin Garanti Bankası’nın 3,3 milyar liralık takipteki alacağına karşılık, özkaynakları 26 milyar lira. Paralel yapının hedefindeki Halk Bankası’nın da 3,6 milyar lira takipte kredisi var. Buna karşın bankanın özkaynaklar toplamı 15,6 milyar lira…
Büyük ortaklar kimler?
Bank Asya’nın yüzde 54.05 hissesi halka açık olarak BIST’te işlem görüyor. A Grubu ortaklar içinde ise en büyük pay yüzde 4,89’la Ortadoğu Tekstil’e ait. Forum İnşaat’ın yüzde 3,85, Osman Can Pehlivan’ın yüzde 3,11 hissesi var. Kaynak Holding’in iştiraki Sürat Basım’ın ise hissesi 2,70. Bunun dışında Banka’nın 185 ortağı var. Bazıları şunlar: Aydınlı Giyim, Mustafa Şevki Kavurmacı, Doygun Gıda, Karakaya Yedek Parça, Koçkaya Motorlu Araçlar, Negiş Giyim, Abdurrahman Çakar, Ali Yarkın, Mehmet Gülen, İhsan Kalkavan.
TMSF, yönetim kurulu üyeliğine kimleri atadı?
Bank Asya’nın ortaklık yapısındaki şaibeli durum nedeniyle TMSF’ye devrinin ardından, TMSF’nin atadığı yeni yönetim de belli oldu. Bankanın Yönetim Kurulu Başkanlığına Mehmet Ali İslamoğlu, Genel Müdürlüğüne ise Aydın Gündoğdu atandı. Bank Asya’nın Yönetim Kurulu’nda ayrıca TMSF Başkan Yardımcısı Zülfikar Kanberoğlu, TMSF Daire Başkanları İsmail Güler, Ahmet Mutlu ve Abdullah Güzeldülger’in yanı sıra İdris Turan İlter, Mehmet Ali Gökçe ve Bedri Sayın yer alacak.
ORTAKLARA KARA PARA SORGUSU
Bank Asya’daki incelemede, ortakların kaynakları, dış bağlantıları ve izah edilemeyen para hareketleri önemli yer tutuyor. Kara para incelemesi bunlardan biri olarak gösteriliyor. Üzerinde durulan en önemli konuların başında ise bilançodaki 2.1 milyar liralık batık kredinin kimlere, hangi şartlarda verildiği var. Diğer bir deyişle halkın yatırdığı mevduatlarla kimlerin ve hangi şirketlerin finanse edildiği inceleniyor. Alınan bilgilere göre bu konularda tespit edilecek olası usulsüzlükler durumunda mali şube ekipleri düğmeye basacak. Bu noktada banka ortakları, yöneticiler ve eski yönetim kurulu üyelerinin ifadesine de başvurulabileceği belirtiliyor.
2001’de batanlar hatırlanırsa bu tedbirin önemi anlaşılır
TMSF, dün Bank Asya hisselerinin devriyle ilgili şu açıklamayı yaptı: “Zamanında gerekli tedbirler alınmadığı için, 2001 krizinde bankaların battığı, vatandaşların mağdur olduğu ve Türkiye ekonomisinin büyük zarar gördüğü hatırlanacak olursa, alınan tedbirlerin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Bankacılık Kanunu, hem Türkiye’nin yaşadığı büyük bankacılık krizlerinden ders alınarak, hem de Avrupa Birliği müktesebatına uyum programının gereği olarak 2005’te yürürlüğe girdi.
Batan bankalara bir yenisinin eklenmemesi için kanunun emrettiği tedbirler alınmış ve Asya Katılım Bankası A.Ş’nin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü değiştirilmiştir.”
KATILIMDA DENEYİMLİ EKİP
Öte yandan Bank Asya Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Aydın Gündoğdu ilk açıklamasında “Katılım bankacılığı prensipleri konusunda hassas davranacağımızı herkesin bilmesinde fayda mülahaza ediyorum” dedi.
(AKŞAM)
