Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut dolardaki son durumu yorumladı: “Dünya yeni dengesini arıyor. Bu arayış mücadelesi küresel para birimleri üzerinde etkisini gösteriyor.”
Dolar, küresel para birimleri karşısında 30 yıllık düşüş trendini kırdı. Tüm dünyada euro dönemi bitti, dolar çağı başladı. Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Yiğit Bulut’a göre dünya yeni dengesini arıyor. Bu mücadele ise en net şekilde ‘parite’ üzerinden kendini gösteriyor.
EURO 1 DOLARA KADAR DÜŞECEK
Dolar, dünya para birimleri karşısında son 11 yılın en yüksek seviyesine yükseldi. Dolar/euro paritesi ise dün itibarıyla 1.1026 seviyesine gerileyerek 2003 yılındaki seviyelerini test etti. Goldman Sachs ise dün yayımladığı analizinde euronun 1 dolara kadar düşeceğini öngördü.
30 YILLIK DÜŞÜŞ BİTTİ
Paritede devam eden bu düşüş hareketini yorumlayan uzmanların üzerinde birleştiği bir konu var: Dolar, küresel para birimleri karşısında 30 yıllık düşüş trendini yukarı doğru kırdı.
“YENİ DÜNYANIN DOĞUM SANCISINA TANIKLIK EDİYORUZ”
Başta euro olmak tüm küresel para birimleri bu yükselişe karşı duramıyor. Özetle küresel anlamda euro dönemi bitti, dolar çağı başladı. Dünya yeni dengesini arıyor. Bu arayış, en net etkisini de ‘parite’ üzerinden gösteriyor.
Paritedeki hareketi Akşam Gazetesi’ne değerlendiren Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Yiğit Bulut, “Yeni dünyanın ‘doğum sancısı’na tanıklık ediyoruz” dedi ve ekledi: “Dünyadaki yeni denge arayışında sosyolojik ve ekonomik tüm alt dinamiklerin doğru analiz edilmesi gerek. Türkiye’de dolar kuruyla ilgili bir hareket var. Ama bu hareketin tamamını içerdeki dinamiklere bağlamak doğru değil.”
BÜYÜK RESMİ GÖRMEK LAZIM
Tarihin her döneminde; yeni dünya denklemi kurulurken bu tip geçişlerin her zaman yaşandığına dikkat çeken Yiğit Bulut’a göre bu denge önümüzdeki birkaç hafta içinde yerine oturacak. Ardından da kurlarda bir dengelenme süreci yaşanacak. Doların euro karşısındaki yükselişinin ister istemez TL’yi de etkilediğini söyleyen Yiğit Bulut, “Bu noktada dünyadaki büyük resmi görmek lazım. Bu resmi gördükten sonra içerideki resmi analiz etmek daha doğru olur” diye konuştu.
EURO, DOLARDAN DEĞERLİ OLAMAZ
Yiğit Bulut, şunları söyledi: “Benim görüşüm 10 yıldır hiç değişmedi. Euro, dolardan daha değerli olabilecek bir para değil. Ben euronun bir para birimi olduğuna da inanmıyorum. Euronun neye dayanarak dolardan daha değerli olduğunu ciddi sorgulamak gerekiyor.”
AB’NİN NEYİ EKSİK, ABD’NİN NEYİ FAZLA?
Bu noktada ‘para birimi’ ve ‘devlet gücü’ korelasyonunu örneği veren Bulut, para birimlerinin arkasında bulunması gereken ‘3 büyük güç’ vurgusu yaptı. Ardından da bu güçleri,
– Güçlü merkez bankası,
– Yumuşak gücü (soft power) kullanabileceği bir silahlı kuvvetler ile
– İnsan kaynakları ve yer altı kaynağı kombinasyonu olarak özetleyen Bulut, ardından da şöyle bir kıyaslama yaptı:
– “ABD’de merkez bankası güçlü, yumuşak gücü politikaya yansıtacak silahlı kuvvetler var, insan ve yeraltı kaynakları gayet iyi.
– Avrupa’da ise insan kaynağı yetersiz, yeraltı kaynağı (Norveç hariç) yok. Çok sesli Merkez Bankası tek başına hareket edemiyor. Avrupa Ordusu’ndan bahsetmek de mümkün değil…
DENİZLER DALGALANMADAN DURULMAZ
Bu üç eksende analiz ettiğimizde, pariteye yansıyan bu arayışın bir yeni dünya denklemi yazım süreci olduğunu görüyoruz. Tüm düzenler kaostan doğar. Denizler dalgalanmadan durulmayacağı için; Yeni denge arayışında bu hareketin normal olduğunu düşünüyorum.”
YENİ ALGI OPERASYONUNA GİRİŞTİLER
Doların TL karşısındaki yükselişine bakarken dünyadaki genel dolar hareketinin görmezden gelindiğine de dikkat çeken Yiğit Bulut, “İçerde kur hareketini “Sayın Cumhurbaşkanı konuştu, Merkez Bankası’nı sıkıştırdı” diyerek bir algı operasyonuna dönüştürmeye çalışanlar var. Aynı şekilde petrolde düşüş olmasına rağmen akaryakıt fiyatlarında indirim olmuyor, zam geliyor gibi bir çok söylemi alt alta yazıp bunu köşelerinde paylaşanlar var. Bunun hepsinin sonucunda topu getirip Sayın Cumhurbaşkanı’nın önüne koymaya çalışıyorlar. Bir kısmı bu saydığım büyük resmi göremediği için bunu yapıyor. Bir kısmı da dünyadaki doğum sancısını görmelerine rağmen bir suçlama malzemesi olarak kullanmaya gayretinde” diye konuştu.
TÜRKİYE’NİN DOLAR KAYGISI YOK
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, yaratılmaya çalışılan algıyla ilgili olarak “Bu manipülasyon ellerinde patlayacak ve elleri yanacaktır. Çünkü Türkiye’nin böyle bir kaygısı yok, böyle bir sıkıntısı yok. Diledikleri kadar oynasın bir şekilde bu onların elini yakar” diye konuştu. Sanayi Bakanı Fikri Işık ise, “Kurdaki hareket kamuyu ve hane halklarını etkilemiyor. Kur artışının şirketlerde sıkıntıya yol açmasını beklemiyoruz, takip ediyoruz. Döviz borcu olan şirketlerin geliri de döviz cinsinden. Vatandaş talebi gerektiren bir durum yok” dedi.
PARADİGMA YENİDEN TANIMLANIYOR
Yiğit Bulut, “Sayın Cumhurbaşkanı yeni bir paradigmadan söz ediyor. 1830’ların başından beri bu topraklar üretime dayalı olmayan; Yani yüksek faiz-sıcak para girişine dayalı bir paradigma üzerinden emeklemiş ve sürünmüş. Şimdi Sayın Cumhurbaşkanı üretim odaklı, düşük faizli, sıcak paraya rant verilmeyen bir modelden söz ediyor. Bundan rahatsız olan iç ve dış yerleşik unsurlar gürültü yapıyorlar. Bu gürültüyle yeni paradigma sürecini engellemeye çalışıyorlar. Sabırla bu yeni paradigmayı yaratmaya devam edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanı’nın uyarısı bir faiz uyarısı değil. Türk ekonomisinin temel dinamiklerini değiştiren, ekonomik paradigmayı yeniden tanımlayan bir açıklama.” diye konuştu.
KUR ÜZERİNDEN BİLİNÇLİ BİR ÇARPITMA VAR
XTB Strateji Müdürü Halil Reçber: “Dolar tüm dünyada yükselen trende girdi. Brezilya 3 defa faiz artırdı. Ama para birimi iki ayda yüzde 13 değer kaybetti. Fakat Hindistan iki aydır faiz indirmesine karşın dolar karşısında yükseliyor. Euronun düşüşü Türkiye’yi de etkiliyor. Sanki siyasiler konuşunca dolar yükseliyormuş gibi bir hava yaratılıyor. Burada bir algı operasyonu söz konusu. Son iki ayda euro dolar paritesi 1.27 den 1.10’a indi. Değer kaybı yüzde 16. TL’deki kayıp ise yüzde 10. Burada da görülüyor ki TL güçlü bile duruyor.” dedi.
“1 EURO 1 DOLAR OLACAK”
Goldman Sachs baş döviz stratejisti Robin Brooks 1 euro = 1 dolar olacağı tahmininde bulundu. Brooks, 2017 yılı sonunda euronun dolar karşısında 90 sente gerilemesinin yüksek ihtimal dahilinde olduğunu belirtti. Euro/dolar paritesi şu an 1.10 seviyelerin. Brooks, “Mevduat faizlerinin negatif olması ve parasal genişleme oldukça ikna edici. Dolayısıyla, bu euro için negatif” dedi.
