Britanya’da basını artık bağımsız bir kurul denetleyecek. Üç büyük partinin uzlaştığı karara tepki gösteren basın kuruluşları “Bu, basın özgürlüğünün en kötü günü” diyor.
Britanya’da “telekulak skandalı” sonrasında gündeme gelen ve büyük tartışmalara yol açan yeni basın düzenlemesi konusunda ülkedeki üç ana parti anlaşmaya vardı. Ayrıntıları parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası’nda yapılacak görüşmelerde netleşecek olan anlaşmaya göre partiler, basının denetlenmesi için bağımsız bir kurul oluşturulması konusunda uzlaştı. İşçi Partisi ve Liberal Demokrat Parti liderlerinin birlikte önerdikleri taslak metin üzerinde, iktidarın büyük ortağı Muhafazakâr Parti lideri Başbakan David Cameron’ın da mutabık kaldığı belirtildi. Pazar geç saatlerde varılan anlaşma ile mecliste yapılması beklenen kapalı oylama da iptal edildi.
Ülkede birçok siyasetçi, ünlü oyuncu ve sporcunun telefonlarının medya kuruluşları tarafından dinlendiği geçen yıl ortaya çıkmış ve “telekulak skandalı” ülkede basın özgürlüğünün sınırları konusunda tartışma başlatmıştı. Avustralyalı medya patronu Rupert Murdoch’ın sahibi olduğu News of the World gazetesinin birçok kişinin telefonunu dinlediğinin ortaya çıkması üzerine Cameron’ın başlattığı “Leveson Soruşturması” sonucunda geçen yıl bir rapor yayımlandı. Medya ve siyaset dünyasından 400’ün üzerinde ismin ifadesinin alınması sonucunda hazırlanan 2 bin sayfalık raporda, “basının denetlenmesi için yasayla desteklenmiş yeni bağımsız bir kurula ihtiyaç olduğu” belirtilmişti. Tavsiye niteliği taşıyan bu rapor, koalisyon hükümetinde “basın özgürlüğünün korunması ilkesinin güvence altına alınması” konusunda görüş ayrılıklarına yol açmıştı.
Müstakbel kurbanlar kurtuldu
Muhalefetteki İşçi Partisi’nin Genel Başkan Yardımcısı Harriet Harman, üç partinin önceki gün anlaşmanın ana hatları üzerinde uzlaştığını söyledi. Ancak anlaşmanın ayrıntıları üzerinde tartışmaların sürdüğü belirtildi. Yeni kurulun işleyişi ve ilgili düzenleme üzerinde bazı görüş ayrılıkları bulunuyor.
Cameron, bağımsız denetleme kurulu oluşturulmasında hemfikir, ancak bu kuruluşun yasalarla desteklenmesinin ülkedeki basın özgürlüğüne büyük zarar vereceğini savunuyordu.
Koalisyonun küçük ortağı Liberal Demokrat lideri Nick Clegg ve muhalefetteki İşçi Partisi lideri Ed Miliband ise yeni kurul için bir yasaya ihtiyaç olduğunu, aksi takdirde etkili olamayacağını düşünüyor. Mutabık kalınan metinde, kurulun “yasalarla desteklenmesi” de öngörülüyor. BBC ’ye konuşan Miliband, “yeni düzenlemenin basın özgürlüğünü sınırlamadığını, aksine basını daha güçlü kıldığını” savundu. Miliband, “müstakbel kurbanların da” bu karar sayesinde kurtarıldığını söyledi.
İfade özgürlüğü zedelendi
Karar üzerine Britanya’da basın kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ayağa kalktı. Daily Mail gazetesi, ifade özgürlüğü için yüzyıllar boyu verilen mücadelenin ayaklar altına alındığını ve basının siyasetçileri denetleme fonksiyonunun tam tersine çevrildiğini yazarken, The Sun, “Basın için kıyamet günü” başlığı attı.
Britanya’da radyo ve televizyonları denetleyen bağımsız bir kuruluş bulunuyor. Ancak gazetelere yönelik herhangi bir denetleme yok. Gazete haberlerinden mağdur olanlar durumu Basın Şikâyetleri Komisyonu’na (PCC) bildiriyor. Leveson raporunda, telekulak skandalıyla PCC’nin ülkedeki etkinliğini yitirdiğinin ortaya çıktığı belirtilmişti. (Taraf)
