Çözüm sürecinde tarihi aşama

Yürütme ve yürürlük dahil 6 maddeden oluşan tasarının amaç ve kapsamı, “terörün sona erdirilmesi ve toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi  için  yürütülen  çözüm   sürecine  ilişkin   usul  ve  esaslan düzenlemek” olarak belirtildi.

“Uygulama, izleme ve koordinasyon” başlığı altında, Hükümetin, çözüm süreci  kapsamında yürüteceği çalışmalar şöyle sıralandı:

Terörün sona erdirilmesi  ve  toplumsal  bütünleşmenin güçlendirilmesine  yönelik siyasi, hukuki, sosyo-ekonomik, psikolojik, kültür, insan hakları, güvenlik ve silahsızlandırma alanlarında ve bunlarla bağlantılı konularda atılabilecek adımları belirleyecek. Gerekli görülmesi halinde, yurtiçindeki ve yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlarla temas,  diyalog,  görüşme ve  benzeri çalışmalar  yapılmasına  karar verecek ve bu çalışmaları gerçekleştirecek kişi, kurum veya kuruluşları görevlendirecek.

Silah bırakan örgüt mensuplarının eve dönüşleri ile sosyal yaşama katılım ve uyumlarının temini için gerekli tedbirleri alacak.

Bu kanun kapsamında yapılan çalışmalar ile alınan tedbirlere ilişkin kamuoyunun doğru ve zamanında bilgilendirilmesini sağlayacak.

Alınan tedbirlere ilişkin uygulama sonuçlarını izleyecek ve ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlayacak. Gerekli mevzuat çalışmalarım yapacak.

Yetki ve sekretarya başlığı altında ise Bakanlar Kurulu,  çözüm sürecine  ilişkin gerekli  kararları  almaya yetkili olacak.

Çözüm  süreci  kapsamında  yapılan  çalışmaların  koordinasyonu  ve sekretarya hizmetleri Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı tarafından yürütülecek.

Düzenleme kapsamında  verilen  görevler,  ilgili  kamu  kurum ve kuruluşlarınca ivedilikle yerine getirilecek. Bu Kanun kapsamında verilen görevleri yerine getiren kişilerin hukuki, idari veya cezai sorumluluğu doğmayacak.

Tasarı, terörün sona erdirilmesi ve toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi için yürütülen çözüm sürecine ilişkin usul ve esasları düzenliyor.

Hükümetin, çözüm süreci kapsamında yürüteceği çalışmalar, tasarıda şöyle sıralanıyor:

-Terörün sona erdirilmesi  ve  toplumsal  bütünleşmenin güçlendirilmesine  yönelik siyasi, hukuki, sosyo-ekonomik, psikolojik, kültür, insan hakları, güvenlik ve silahsızlandırma alanlarında ve bunlarla bağlantılı konularda atılabilecek adımları belirleyecek.

-Gerekli görülmesi halinde, yurt içindeki ve yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlarla temas,  diyalog,  görüşme ve  benzeri çalışmalar yapılmasına  karar  verecek. Bu çalışmaları gerçekleştirecek kişi, kurum veya kuruluşları görevlendirecek.

– Silah bırakan örgüt mensuplarının eve dönüşleri ile sosyal yaşama katılım ve uyumlarının temini için gerekli tedbirleri alacak.

– Düzenleme kapsamında yapılan çalışmalar ile alınan tedbirlere ilişkin kamuoyunun doğru ve zamanında bilgilendirilmesini sağlayacak.

– Alınan tedbirlere ilişkin uygulama sonuçlarını izleyecek, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlayacak.

– Gerekli mevzuat çalışmalarını yapacak.

Yetki ve Sekretarya

Bakanlar Kurulu,  çözüm sürecine  ilişkin gerekli  kararları  almaya yetkili olacak. Çözüm  süreci  kapsamında  yapılan  çalışmaların koordinasyonu  ve  sekretarya hizmetleri, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı tarafından yürütülecek.

Kararlar ve yerine getirilmesi

Düzenleme  kapsamında  verilen  görevler,  ilgili  kamu  kurum  ve kuruluşlarınca ivedilikle yerine getirilecek.

Düzenleme kapsamında verilen görevleri yerine getiren kişilerin hukuki, idari veya cezai sorumluluğu doğmayacak.

Düzenlemenin, yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

“Sessiz devrim…”

Tasarının genel gerekçesinde; Türkiye’nin 2002 yılından itibaren, tarihinin en kapsamlı demokratik değişim, dönüşüm ve normalleşme süreçlerini yaşamakta olduğuna işaret edilerek, “Bu süreçlerde, toplumun tamamını kucaklayan, temel hak   ve  özgürlükler alanını genişleten, vatandaşların ülkeye aidiyetlerini ve devlete güvenlerini pekiştiren ‘sessiz devrim’ niteliğinde ileri adımlar atılmış, köklü reformlar gerçekleştirilmiştir. Milletimizin talep ve beklentileri doğrultusunda gerçekleştirilen bu reformlar, toplumun farklı kesimleri tarafından yaygınlıkla benimsenmiştir” denildi.

Atılan adımların oluşturduğu olumlu psikolojik ortamın,  Türkiye’nin geçmiş  on yılları bulan ve toplumun barış ve kardeşliğine yönelik en önemli tehdidi oluşturan terör sorunuyla  mücadelede bir paradigma değişikliğinin ve çözüm perspektifinin önünü açtığı ifade edilen gerekçede, “Böylece terör sorunu ile vatandaşların meşru ve demokratik talepleri birbirinden ayrılmış, tüm toplum kesimlerinin sorunlarına karşı daha duyarlı bir yaklaşım benimsenmiştir. Bu kapsamda, 2009 yılı Temmuz ayında terörü sona erdirmek ve toplumsal barış ve kardeşliği  güçlendirmek amacıyla Milli Birlik ve Kardeşlik Projesi başlatılmıştır. Bu süreçte, ülkemizde çeşitli toplum kesimlerinin sorunlarıyla yüzleşmeyi ve çözümler geliştirmeyi mümkün kılan özgür ve dinamik bir tartışma ortamı ortaya çıkmıştır” ifadelerine yer verildi.

“Artan kamuoyu desteği…”

Gerekçede, 2012 yılı sonlarında daha güçlü, demokratik, özgür, güvenli ve huzurlu Türkiye için bir devlet politikası olarak çözüm sürecinin başlatıldığı anımsatılan gerekçede, şunlar kaydedildi:

“Çözüm sürecinin  nihai hedefi; terörün tamamen sona erdirilmesi ve toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi ile milli birlik ve  beraberliğin  pekiştirilmesidir.  Çözüm  süreci,  şiddeti  ve  silahı  aradan  çıkarma, sözü, düşünceyi ve siyaseti devreye alma sürecidir. Toplum, çözüm sürecine güçlü bir destek vermekte olup, kamuoyunda sürece ilişkin olumlu  bir beklentinin hakim olduğu gözlemlenmektedir. Çözüm sürecinin topluma mal olmasında düşünür, yazar, akademisyen, sanatçı gibi toplumun farklı kesimlerinden ve saygın isimlerden oluşan Akil İnsanlar Heyeti’nin samimi gayretlerinin de katkısı olmuştur. Artan kamuoyu desteği bu sürecin başarıya ulaşmasının en önemli garantisidir.”

TBMM’de toplumsal barış yollarının  araştırılması ve çözüm sürecinin değerlendirilmesi amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu  kurulduğu, sekiz ayı bulan çalışmaları sonucunda hazırlanan  raporun, sorunun çözümüne ışık tutacak önemli tespit ve öneriler içerdiği belirtilerek, ayrıca Türkiye’nin demokratikleşme tarihinde oldukça önemli bir yer teşkil eden ve “4. Demokratikleşme Paketi” olarak da bilinen Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile çözüm süreci bağlamında da önemli düzenlemelerin hayata geçirildiği hatırlatıldı.

Gerekçede, “Sürecin ilk olumlu etkisi, akan kanın yaklaşık 19 aydır durması, dolayısıyla vatandaşlarımızın  daha  güvenli ve  daha  huzurlu  bir ülkede yaşamaları olmuştur. Çözüm süreci  sayesinde  ülkemizin özellikle  Doğu ve  Güneydoğu Anadolu  Bölgeleri on yıllardır özledikleri  normalleşme görüntülerine kavuşmaya  başlamıştır. Bölgede ekonomi ve turizm canlanmaya başlamış; normalleşme ortamının olumlu yansımaları, yaşamın tüm alanlarında çok daha fazla hissedilir olmuştur. Çözüm  sürecinin  başarıya  ulaşması  Türkiye’nin   hızlı  bir  ekonomik  gelişme  ve kalkınma hamlesi içine girmesini sağlayacaktır. Ülkemiz bu temel sorununu çözdükten sonra bütün gücünü ve dinamizmini ekonomik gelişmeye aktarma fırsatı bulacaktır. Çözüm  süreci,  çok   boyutlu  ve  değişik   aşamalar  içeren  dinamik   bir  süreçtir. Dolayısıyla  sürecin farklı aşamalarında  atılması gereken yeni adımlar  söz konusu olabilecektir.  Bu ise devlet kurumlarının arasındaki etkin koordinasyonun yanı sıra halkın ve sivil  toplumun  sürece   aktif   katılımlarını  sağlayacak  düzen oluşturulmasını gerektirmektedir” denildi.